Het is eigen aan De Grote Post: een programmatie die grote namen naast jong talent op de bühne placeert. Ook de muzikanten en makers van morgen moeten ergens beginnen, toch? Maar wat mag het publiek dan verwachten van die nieuwkomers? Een vraag die nog moeilijker wordt als de voorstelling ook nog eens volop in de maak is. Dat is het geval voor de nieuwe voorstelling Kan dus niet van Yinka Kuitenbrouwer (27). Als Nederlandse in België combineert ze theater ‘maken’ met theater ‘spelen’ en is ze momenteel volop bezig met haar tweede productie. Op Theater aan Zee 2017 was ze te gast met een ‘voorlopige opstelling’.
Publiekswerker Jozefien Uittenhove kon haar nieuwsgierigheid niet bedwingen en zocht Yinka op tijdens de try-out als voorbereiding op de voorstelling in De Grote Post op 21 oktober.
“Ik ontmoette Yinka twee jaar geleden toen ze op zoek was naar mensen die wilden meewerken aan haar voorstelling HonderdHuizen. Zoals de titel van het stuk al weggeeft wou ze toen bij honderd huizen op visite. Het maakte niet uit wat de mensen ‘thuis’ noemden, of dat nu een gekraakt pand, een studentenkot of een rijhuis was. Wel zoekt ze steeds “een gemene deler” en zou ze oorspronkelijk enkel mensen bezoeken die in een ‘Boerderijstraat’ wonen. Zij woont namelijk zelf ook in zo’n ‘Boerderijstraat’. Uiteindelijk bezocht ze heel wat meer dan honderd huizen, ook in ‘niet-Boerderijstraten’ en ook in Oostende. Het resultaat was een aaneenschakeling van de meer dan honderd verhalen die ze op haar tocht had verzameld. Een wonderschoon resultaat, en niet alleen ik vond dat. HonderHuizen tourde door België en Nederland. Yinka zat o.a. in de ‘Big in Belgium’-selectie van het Fringe Festival in Edinburgh, waar ze maar liefst twee awards in de wacht sleepte. In Oostende kon het publiek HonderdHuizen zien tijdens het huiskamerfestival Chambres d’O in januari 2016.
“Yinka ziet in iedereen een boeiend verhaal, zoveel was me reeds duidelijk na het zien van HonderdHuizen. Én ze brengt die verhalen met klasse en respect.“
Voor Kan dus niet is Yinka langdurig gaan praten met jongvolwassenen die kampen met psychiatrische problemen, en ze kiest specifiek voor mensen die ongeveer dezelfde leeftijd hebben als zijzelf. “Ik ga altijd op zoek naar een persoonlijk raakvlak.”, vertelt Yinka. “Waar we voor HonderdHuizen de straatnaam gemeen hadden, komen we deze keer allemaal uit dezelfde generatie”.
Nu heb ik toevallig ook dezelfde leeftijd als Yinka waardoor ik op een bepaald moment tijdens de try-out moeilijk aan de gedachte kon ontsnappen dat de lijn tussen al dan niet kampen met psychiatrische problemen zeer dun is. Misschien was mij iets overkomen (of overkomt mij iets in de toekomst) waardoor ik het even mentaal moeilijker krijg. Waarom zij wel en ik niet?
Yinka’s woorden: “Iemand vraagt me of ik een begeleider of patiënt ben.” spreken dan ook boekdelen. Bloedeerlijk vertelt Yinka in Kan dus niet wat ze heeft gehoord en gezien. Met een charmante soberheid sleept ze het publiek mee in een wereld die mij, en vele anderen, vreemd is. En dat zet je aan het denken. De lijn tussen humor en tristesse in de verhalen die ze vertelt is fragiel, zeer dun en vindt een moeilijke balans. Zo schets ze het portret van een jonge vrouw die een slot op haar hoofd heeft gebonden zodat de boze gedachten niet binnen kunnen. Een visueel grappig beeld dat je als toeschouwer een beetje ongemakkelijk maakt. Yinka vroeg bewust nooit naar de medische diagnose van de twintigers waarmee ze heeft gesproken en precies daar zit een grote kracht. In deze voorstelling is geen plaats voor oordeel.
De voorstelling is nog niet af, je hoort louter een zelfgeschreven tekst door Yinka zelf ingesproken. Ik ben dan ook ongelofelijk benieuwd naar het eindresultaat.”
